Nielsen kayıtlarına göre bütün platformlardaki “streaming” sayısı, 2015 in ilk dokuz ay’ında bir önceki senenin aynı peryoduna kıyasla 2 misli artmış durumda.
Ancak aynı şeyi CD satışları için söylemek mümkün değil. RIAA (Recording Industry Association of America) verilerine göre, CD gelirleri, 2015 yılı ilk altı ay’ı göz önünde bulundurularak yapılan hesaplamalara göre, 2014 yılı aynı peryodtaki satışlarla kıyaslandığında %31,4 oranında azalarak 494.8 milyon $ a gerilemiş durumda.
Bu arada dijital albüm satışlarının 572milyon $ ve de dijital single satışlarının 478milyon $’lık gelirlerde olmasını da bu hesaba eklersek karşımıza şöyle bir tablo çıkmakta:
Görülecek ki, dijital satışlar da dahil olmak üzere tüm CD satışlarından elde edilen gelirler, ilk 6 ay içindeki hesaplar göz önünde tutulduğunda , 163 milyon $’lık ücretsiz streaming ve de 478 milyon $ ‘lık üyelikli streaming gelirleri ile Pandora, iHeartRadio ve Slacker gibi online radyo servisleri bazında elde edilen 387milyon $’lık SoundExchange gelirleri toplamını hala geride bırakmakta.
Bu arada yine Nielsen raporuna göre fiziksel CD, vinyl ve kaset satışlarının 2015 ilk yarısı itibariyle A.B.D.’deki bağımsız parekende satış uçlarında % 6 ‘lık bir artışını, ve de buna ilaveten Amazon gibi online satış kanallarında ve D2C (Direct to Consumer) aktivitelerinde albüm satışlarının yine % 8 artmasını not edersek , 2015’in ilk altı ay’ındaki toplam CD satışlarındaki düşüşün nedenini nerde bulabileceğiz?
Öyle anlaşılıyor ki, büyük marketlerde CD satış adedinin 5,1 milyon adette kalması (2014’e nazaran %18,2 ‘lik azalma), ve bunun yanısıra A.B.D zincir mağazalarındaki CD satışlarındaki 1 milyon adetlik azalma (yine 2014 ‘teki aynı peryodtaki satışlarla kıyaslandığında) bu düşüşün nedeni olarak gözükmekte.
Aşağıdaki tabloda A.B.D.’deki 2015 yılı ilk yarısı itibarıyla müzik sektöründeki gelir dağılımlarını görmekteyiz. Buna göre
% 22,7 Single download satışları
% 18,8 Albüm download satışları
% 16,3 CD satışları
% 7,3 Plak (vinyl) satışları
% 5,4 Ücretsiz streaming (reklamlı)
% 6,16 Üyelikli streaming
% 13 SoundExchange
% 1 Diğer gelir kaynakları
Ücretsiz platformların yapımcılara ödemeleri yetersiz mi?
Bilindiği gibi yapımcılar You Tube ve Soundcloud’tan aldıkları ödemelerin azlığı konusunda bayağı bir şikayetçiler.
Yukarıda da belirttiğimiz gibi, RIAA’nin raporuna göre You Tube, SoundCloud ve Spotify ‘ın 2015’in ilk yarısı itibariyle sadece 163 milyon $ ‘lık bir gelir rakamı var ortada. Bu tutar üyelikli streaming servislerinden alınan paranın 1/3 ü oranında ve de adı geçen periyod içindeki “dijital download”lar için ödenen total meblağ’ın ise sadece %13 ünü oluşturmakta.
2015 yılının ilk yarısında, 387 milyon $ gelir elde edilen SoundExchange servisinden hak sahiplerine en fazla ödemeyi 256,5 milyon $ ile Pandora’nın yapmış olduğunu görmekteyiz. Bu rakamın %80’i veya bir başka deyişle 205 milyon $’ı Pandora’nın ücretsiz servisinden oluşmakta. Ücretsiz Pandora’nın bu 205 milyon $’ı üstüne RIAA’nın raporundaki tüm ücretsiz streaming servislerinin geliri olan 163 milyon $’ı da eklersek ortaya 368 milyon $ gibi oldukça sağlıklı bir meblağ çıkmaktadır. Bir de bunların üstüne Sirius XM, iHeartRadio ve Slacker gibi diğer SoundExchange gelirlerini eklersek,bütün bu ücretsiz platformların toplam gelir değeri daha bir anlaşılacaktır.
Analist Mark Mulligan’ın bu konudaki araştırmaları neticesinde sürpriz sonuçların ortaya çıktığını görmekteyiz.
Mulligan 2015 ilk yarısında tüm “streamin” gelirlerinin %56’sının “ücretsiz kullanıcılar” tarafından oluşturulduğunu tahmin etmekte.
Vinyl – streaming” karşılaştırılması
Yine RIAA raporlarına göre, -2015 yılı ilk yarısı itibariyle- A.B.D sınırları içinde 221,89 milyon $’lık satış geliri ile yeni vinyl efsanesi, kıyaslandığında 163 milyon $’lık “”ücretsiz “streaming” servisi gelirlerini %36,1 aşmış durumda. Ancak ve ancak Pandora’nın 205 milyon $’lık ücretsiz servisini eklediğimiz takdirde vinyl satışları ücretsiz dijital servis gelirlerinden geride gözükecektir.
Şu gerçektir ki, 2015 ilk yarısı itibariyle SoundExchange, ücretsiz servis ve üyelikli servislerin toplam gelirleri 1.028 milyar $’dır ki bu da aynı periyodtaki vinyl satışarının hemen hemen beş katı kadardır.
Yine de 2105 ilk yarısı içindeki 221,8 milyon $’lık geliri ile tüm 2013 yılındaki toplam gelirini aşan vinyl satışındaki müthiş artışı da gözardı etmemelidir.
“Download” hegemonyası devam mı ediyor?
Şu bir gerçek ki, “download” lar yerini “streaming”lere bırakmakta..
Nielsen raporuna göre, 2015 yılında ilk üç çeyrek içinde “dijital track downloads” 756,3 milyon adeti ile 2014 yılının aynı periyodtaki sayısından (848,5 milyon) 100 milyona yakın bir azalma göstererek %10,9’luk bir düşüşe maruz kalmıştır.
Ancak bu düşüşü satış gelirleri ile ifade edersek şöyle bir tablo ile çıkıyor karşımıza :
Single-track download’lar 687,6 milyon $’dan 579,3 milyon $’a (yani %9,4lük bir azalma göstererek) düşerken dijital albüm satışları gelirlerinde ise tam tersine % 4’lük bir artış görmekteyiz (Periyodlar itibariyle 2014 yılındaki satış gelirleri 548,3 milyon $ iken bu rakam 2015 yılında 571,5 milyon $ ‘a yükselmekte.)
Dijital albüm satışlarındaki bu yükselme ,“single track download”ların yarattığı düşüş oranını biraz eksilterek tüm “download” düşüşünü 2015 ilk yarısında % 3.7 de tutabilmiş durumda..
Ama ve ama “download” ların total gelirleri 1,259 milyar $’la halen hem “streaming”lerin, hem de fiziksel satış gelirlerinin önünde gitmekte.
Amerika’da müzik marketi düşüşte mi?
A.B.D’nin ,5 milyar $’la tüm dünyadaki müzik yapım harcamalarının üçte birini yapan dünyanınn büyük ve en önemli müzik marketi olması açısından, RIAA raporlarına göre 2015 ilk yarısı itibariyle bir evvelki senenin aynı periyoddaki gelirlerinde %0,5 oranında düşüş olması pek de hayra alamet yorumlanmamakta.
Şimdi gelelim tüm bu yüzdesel rakamların, karşılaştırmaların değerlendirilmesi açısından yapılmış çok önemli bir açıklamaya; Tommy Boy şirketinden Tom Silverman ‘ın söyledikleri şöyle: “RIAA, raporlarında sanki elma ve portakalları birbirine karıştırıyormuş gibi bir durum hasıl; perakende satış sistemi içindeki streaming satışları ve download gelirleri hesaplanırken bunlarla ilgili olan mark-up mekanik giderleri, üretim, nakliye, depolama ve iade gibi masrafları da göz önünde bulundurmak gerekir, öte yandan ücretsiz streaming, SoundExchange ve synch gibi net geliri olan platformlarde bu tür harcama kalemleri bulunmaz. Bu masrafları kaale almadan yapılacak hesapların sonucumda çok daha değişik bir resim elde edileceği muhakkak; RIAA’nın elmalarla elmaları karşılaştıran bir rapor üretmesi gerekmektedir ki bu da A.B.D. müzik endüstrisinde bu yıl %5 ila %10 arası bir büyüme gösterecektir , ve bu da 1998 yılından sonraki en büyük büyüme oranıdır.”
Fatih Yıldız / STARZ
