Fransız hükümeti öncülüğünde, geçtiğimiz günlerde major ve bağımsız yapım şirketleri, yayıncılar, dijital servis sağlayıcıları ve hak sahibi temsilcilerinin ortaklaşa yayınladıkları ve dijital müzik sektörü bazında yeni prensip ve kuralların açıklandığı “new digital music Code Of Conduct – bazında alınan kararlarla
Müzik endüstrisinin gelişiminin sağlanması ve canlılığının arttırılması;
Kültürel çeşitliliğin korunması ve yeniliklere açık tutumların sergilenmesi;
Katılımcılar arasındaki etkileşim içinde daha fazla şeffaflık sağlanması;
Müzikal kayıtların oluşturduğu değerlerin adil bir dağılımının sağlanması
hedeflenmekte.
Kararlaştırılan maddeleri ana başlıklar altında kısaca gözden geçirelim arzu ederseniz:
YASAL MÜZİK PLATFORMLARINI GELİŞTİRMEK
Müzik endüstrisi yasadışı platformlar nedeniyle son 15 yıl içinde büyük kayıplar yaşamış durumda; küresel müzik piyasası % 50 değer kaybederken, albüm ortalama fiyatı %35 ve single fiyatı ise % 80’lik bir düşüşe maruz kaldı.
“Müzik sanayinin iyileştirilmesi, yasal ve hakkaniyetli bir ücretlendirme sisteminin desteklenmesi ve yürürlüğe konması gerekliliği bilincinde olaraktan tüm sektörel kurum ve kuruluşların ortak açıklaması doğrultusunda dört eylem noktası belirlenmiş durumda:
1-Eser sahiplerinin haklarını ve komşu hakları koruma uygulamalarının “online reklam” bazında geliştirilmesi [korsan sitelerini engellemek için]
2- Avrupa Komisyonu’nun eser sahiplerinin haklarının ve komşu hakların geliştirilmesi doğrultusundaki kararı uyarınca yeni dijital aktörlerle paylaşımın sağlanması
3-Kültürel kuruluşlar ve tüm ortaklarla beraber Avrupa genelinde fikri mülkiyet haklarının ihlaline tepki gösterilmesi;
4- Avrupa Komisyonu’nun “Online Platformu”nun ekonomik rolüne ilişkin danışmanlığına, dijital pazar için Avrupa nın stratejisine ilişkin tartışma ve istişarelere katkıda bulunulması..
MÜZİK SEKTÖRÜ EKONOMİSİNİN DAHA ŞEFFAF HALE GETİRİLMESİ
Sektördeki en büyük sorunlardan biri de şüphesiz “Hak Sahipleri”nin haklarının ne şekilde ücretlendirildiği ve bu ücretlendirilmenin hakkaniyetçe yapılıp yapılmadığı” dır.
Fransız hükümeti ve sektör ortakları aldıkları bir kararla “Müzik Ekonomisi İzleme”(Observatoire de l’economic de la musique) birimi oluşturarak
1- Hali hazırda eksik ve yetersiz olan bir “Ana Ekonomik Veri Tabanı”nın oluşturulup yayınlanmasına
2- Bütün katılımcılar bazında gelir akışlarının izlenmesi, ücretlendirme ve dağıtımdaki eşitsizliklerin incelenmesine
3- Tüm medya içeriğinde orijinal Fransız yapımlarının takip edilmesine
4- Online müzik dağıtımcılarının onayı alınarak, ücretlendirme modellerinin incelenmesinin, “back catalog” ile yeni ürünlerin farklı değerlendirilmesinin sağlanmasına
olanak sağlayacak yapılandırmanın çalışmalarını başlatmıştır.
MÜZİK ve KÜLTÜREL ÇEŞİTLİLİĞİN SUNUMUNUN GELİŞTİRİLMESİ
Her ne kadar dijital platformlarda hali hazırda 30 milyon parçanın mevcudiyetinden bahsedilmekte ise de , platformlar ve önerilen algoritmaların sunum katalogları, sınırlı sayıdaki “isim sanatçılara” ve “hit parçalara” konsantre olan kullanıcılar tarafından yapılan seçimlerden dolayı repertuar zenginliğini yansıtamamaktadır.
(Kültürel çeşitliliği korumak için, Fransız hükümeti radyo yayınlarında orijinal Fransız şarkılarının daha sık yer alması konusunda karar alırken, online müzik servisi sağlayıcıları da kataloglarında kültürel çeşitliliğe yer verme konusunda daha etkin çalışma yapacaklarını bildirdiler.)
SÖZLEŞME UYGULAMALARI VE DENEYİMLERİ
Bu konudaki en dikkati çeken anlaşma maddeleri dijital müzik şirketlerinin müzik yapımcıları ile yaptıkları sözleşmeler olmakta; bu sözleşmelerdeki ana şartları şöyle sıralayabiliriz:
1- Dijital müzik pazarının gerek gerçek verilerle bağlantılı tutarlar bazında olsun, gerekse katalog çalışması, pazarlama maliyetleri gibi belirli giderler bazında olsun, tüm avans ödemelerinde sınırlama getirilmesi
2- Faturaların sözleşme dönemi boyunca ödenmemesi durumunda , online servislerin yapımcı ve yayıncıların kataloglarını geri çekmelerinin kabul edilmesi
3- Yapılan ilk sözleşmenin yenilenmesi sırasında kâr hedeflerinin iyi niyetli yaklaşımlarla makul oranda tanımlanması
4- Online servislerden alınan avansların hak sahiplerine dağıtım ve ödeme koşullarının tanımlanması
..tabii her şeyden önce gerçek verilerin kullanılarak şeffaf hesaplama…gereğinin yerine getirilmesi..
HAK SAHİPLERİNE ADİL ÜCRETLENDİRME
Dijital servisler bazında yapılan eser kullanımı ile ilgili olaraktan müzik sektöründeki finansal devrelerin karmaşıklığı, kullanım değerlerinin nasıl ücretlendirilip dağıtıldığı konusunda hak sahiplerinde oldukça şüpheci yaklaşımlar doğurmakta
Sektörün tüm kurumları bu gelişmelerin farkında olup, müzik eserlerinin dijital kullanımı ile oluşan tüm gelirlerin mümkün olan en şeffaf ve adil dağılımını sağlayarak hak sahiplerinin güvenini geri kazanmayı hedeflemektedirler.
Bundan hareketle bundan böyle yapımcı şirketler, dijital müzik yayıncılarından ve de dağıtım servislerinden aldıkları tüm gelir ve ücretlerin bilgilerini dağıtım sırasında hak sahipleri ile paylaşacaklardır. Önemli bir başka gelişme de “kayıtlarının dijital platformlarda kullanımı” bazında hak sahiplerine minimum bir gelir garantisi verilmesidir. Bu garanti karşılıklı anlaşmalara bağlı olarak oransal minimum gelir veya asgari avans gibi değişik şekillerde belirlenebilir.
Olumlu bir başka gelişme de yapımcı şirketlere, hak sahiplerine “şeffaf, anlaşılır ve sanatçı ve menajerler tarafından kolayca üstünde çalışılabilir formatta bir “telif raporu” hazırlama zorunluluğu getirilmesidir. Bu rapor ana dağıtımcı, satış türü ve satış bölgesi gibi detayları da içerecek ve hak sahiplerine elektronik ortamda da sunulacaktır.
On üstü çalışanı olan şirketler tüm telif raporlamaları konusunda sorumlu bir eleman bulunduracaklar, hak sahipleri de aldıkları raporlara istinaden kendi hesaplarını denetleme hakkına sahip olacaklardır.
FATİH YILDIZ / STARZ
